Təhsildə “Pul və Dayday” Fenomeni – Gənc Kadrların Qaranlıq Üzü
Xaricdə Oxuma Mifinin İç Üzü
Son illər “xaricdə oxuyub gələnlər” şüarı sanki uğurun açarı kimi təqdim olunur. Amma həqiqət tamam fərqlidir:
İllər əvvəl yerli universitetlərə daxil ola bilməyənlər – yəni bilik və bacarıq səviyyəsi aşağı olanlar – xarici ölkələrdə “pullu təhsil”lə diplom əldə edirdilər.
Hansı universitetdə, hansı keyfiyyətlə oxuduqları isə ciddi sual altındadır.
Üstəlik, “diplom var” deyə dərhal yüksək vəzifə verilməsi ən böyük anormallıqdır. Təcrübəsiz, sistem tanımayan birinə dərhal rəhbərlik səlahiyyəti vermək – təhsili eksperiment meydanına çevirməkdir.
Vəzifəyə Gəliş Mexanizmi
Tehsilmedia.az qeyd edir ki, bu gün təhsil sistemində vəzifələr meritokratiya ilə deyil, “maliyyə və münasibətlər” prinsipi ilə bölüşdürülür:
Pul verən vəzifə alır.
“Daydayı” olan kresloya oturur.
Xaricdə “necə oxuduğu bilinməyən” kadr isə “brend” kimi təqdim olunur.
Bunun nəticəsi nə olur? Vəzifə kreslosunda oturan şəxsin nə idarəçilik qabiliyyəti var, nə təhsil fəlsəfəsi, nə də müəllim-şagird reallığını anlaması.
Təcrübəsizlik + Savadsızlıq = Təhlükə
Təhsilmedia.az qeyd edir ki, ən faciəlisi odur ki, bu kadrlar nə təcrübə görüb, nə də real təhsilin dərdini yaşayıb. Onlar üçün təhsil – sadəcə CV-də gözəl səslənən bir bənddir. Amma onların yanlış qərarlarının acısını müəllim, şagird və valideynlər çəkir. Təhsil bu gün “laboratoriya”ya çevrilib, xalq isə “sınaq siçanı”dır.
Nəticə
Gənc olmaq üstünlükdür, amma gənc kadrı seçmək üçün təcrübə, bilik, bacarıq və şəffaflıq əsas meyar olmalıdır. Təəssüf ki, bizdə əsas meyar – pul, dayday və xaricdə oxuyub-oxumadığıdır.
Təhsil sistemi bu gedişlə inkişaf etmir, əksinə, deqradasiyaya uğrayır. Vəzifələr pulla satıldığı, “savadsız kadrlar” yüksəldiyi müddətdə, itirilən nəsil yalnız şagirdlər deyil – bütöv Azərbaycanın gələcəyidir.
