Sumqayıttda bu zavodu kimlər xaraba qoydu?
“Hörmətli redaksiya!
Sizin obyektivliyinizə tam əmin olaraq, Sumqayıt Kompressorlar zavodunun faciəsi barədə məlumat vermək istəyirəm. Zavod möhtəkirlərinin mənə, eləcə də aldıqları xəsərətə görə təqaüd həsrətində olan 60 nəfər işçinin başlarına gələnlər haqda danışmaqdan əvvəl, bu zavodun yaranma tarixi barədə qısaca məlumat verim.
Bakı Soyuducular İstehsalat Birliyi və onun tərkibində Sumqayıt Kompressorlar zavodunun 1969-cu ildə tikilib istifadəyə verilməsi, həmçinin Bakı Kondisionerlər Zavodunun, Qaradağ Dərin Özüllər zavodunun Azərbaycan Respublikasında inşa edilib istifadəyə verilməsi hələ Sovet dövründə Ulu öndər Heydər Əliyevin xalqımıza verdiyi ən gözəl töhfələrdəndir. Ancaq, görək, bu əmanətlər necə qorundu, müəssisələrin bu günki vəziyyəti necədir və konkret olaraq Sumqayıt Kompressorlar zavodu kimlər tərəfindən xarabalığa çevrildi...
Məsələn, müdafiə sənayesində istifadə üçün yararlı, yüz min tondan artıq çəkisi olan unikal dəzgahlar “metalloma” satıldı. Anbarlarda olan ehtiyat hissələri, avadanlıqlar və inşaat materialları talan edildi. Mənim Qazaxıstanın Aktau şəhərindən göndərdiyim inşaat materialları ilə tikilən yaşayış binalarının taleyi məlum deyil…
2007-ci ildə dövlət tərəfindən bizə müavinətlər ödənildi və iclas çağırıldı ki, zavod adı bizə məlum olmayan şəxslər tərəfindən özəlləşdirilir. Bildirdilər ki, biz özəlləşdirilmə çeklərimizi yeni rəhbərliyə təhvil edərək sahibkarlıq hüququ qazanacağıq və UVÇ-yə görə alacağımız təqaüdlər yeni sahibkarlar tərəfindən ödəniləcək.
Direktor vəzifəsinə Valeh Sadıqov təyin edildi, sahibkarlar və əlavə olunan şəxslərlə birlikdə İdarə Heyəti seçildi, zavod fəaliyyətini davam etdirdi. Valeh Sadıqov rəhmətə getdikdən sonra İskəndər Həmidov adlı şəxs direktor təyin edildi. Lakin onun rəhbərlik etdiyi müddətdə müəssisə xarabalığa çevrildi.
Yeri gəlmişkən, dəfələrlə onunla telefon əlaqəsi yaradaraq ağır vəziyyətdə olduğumu bildirmişəm. Məni yalanlarla aldadaraq, aradan çıxıb.
Alqı-satqıdan sonra yeni təyin edilmiş direktoru məhkəməyə dəvət ediblər. Bu zaman məlum olub ki, onlar müəssisənin 60 nəfərə əmək haqqı borcunu 2007-ci ildən ödəmədikləri barədə məlumat verməyib. 29.10.2024-cü il tarixində keçirilən iclas zamanı məlum oldu ki, köhnə səhmdarlar aksiyaları onlara satmış və vergiyə 50 000 AZN borc olduğunu bildirmişlər. Zavodun bizə hansı məbləğdə pul borclu olduğundan onların məlumatı yoxdur, həmin borcu ödəməkdən imtina edir və bizə məxsus aksiyaları 2 manatdan onlara satmağı təklif edirlər. Ölkədə bu qədər hərc-mərclik və nadanlıq olduğunu təsəvvür edə bilməzdim.
1988-ci il, dekabr ayının 8-nə qədər mən zavodda mexaniki təmir sexinin rəisi vəzifəsində çalışmışam. 1969-cu ildə fəaliyyətə başlayan zavod ilk dəfə 1988-ci ilin may ayından tam istehsal gücü ilə işləməyə başlayıb və ayda 94 000 ədəd kompressor istehsal edilib.
1988-ci il, dekabrın 7-də Ermənistan SSRİ-nin Leninakan-Spitak rayonlarında baş vermiş zəlzələ zamanı Azərbaycandan xilasetmə işləri üçün köməyə göndərilən 11923 saylı “polk”un tərkibində 1-ci rotanın siyası işlər üzrə müavini vəzifəsinə təyin edilib, Sovet ordusu tərkibində fəaliyyət göstərmişəm. Türküstan cəbhəsinin komandiri, ordu generalı Zaytsevin əmri ilə 11923 saylı “polk”un komandir əvəzi vəzifəsinə təyin edilmişəm. Xilasetmə işləri zamanı ermənilər tərəfindən vurularaq, İrəvan şəhərinə hərbi hospitala göndərilmişəm. Orada, bir gün əvvəl təyyarə qəzasından yeganə sağ qalmış xilas etdiyim Fəxrəddin Balayevlə birgə müalicə almışam.
Dekabr ayının 23-də Fəxrəddini müalicə üçün Moskvaya göndərdim və özüm Sumqayıta qayıtdım. Sumqayıt Bərpa Xəstəxanasının koordiologiya şöbəsində uzunmüddətli müalicədən sonra II qrup əlil kimi təqaüdə çıxdım. Zavod o zaman SSRİ Müdafiə Nazirliyinin tabeçiliyində olduğuna görə Azərbaycan Respublikasının Hərbi Komissarının müraciəti əsasında, aktla 80% təqaüdün ödənilməsini Həmkarlar Təşkilatının qərarı ilə zavod öz üzərinə götürdü.
2007-ci ilə qədər ödədi. 2007-ci ildən ayda 60 AZN olmaqla, həmin vəsaiti zavodun sahibləri ödəməyi öz üzərinə götürdü. 2007-ci ildən bu günə qədər mənə 2 600,0 AZN pul ödənilib və zavodun mənə 9 940,0 AZN borcu qalıb.
1994-cü ildə Ulu öndər Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldikdən sonra, 1994-cü ildə Milli Məclisin sədr müavini Arif Rəhimzadənin və Prezidentin hərbi məsələlər üzrə müşaviri T.Ağahüseynovun qəbulunda oldum. Nəticədə, yardıma gedərkən təyyarəmizin qəzaya uğrama səbəbləri araşdırıldıqdan sonra terror faktı sübut olundu və qəza nəticəsində həlak olan 78 nəfərə şəhidlik statusu verildi. Həmin vaxt Azərbaycan Respublikasının müstəqil Müdafiə Nazirliyi olduğundan, qəza nəticəsində həlak olmuş 4 nəfər zabitin ailəsinə və mənə MN tərəfindən təqaüd təyin edildi. Qəzada sağ qalan Fəxrəddin Balayevə də I qrup Qarabağ əlili kimi təqaüd təyin edilmişdi. O, öldükdən sonra ailəsinə həmin təqaüdün verilməsi dayandırıldı. Mənə isə heç bir status verilmədən 54% pensiya təyin etdilər, hansı ki, II qrup əlil olduğumdan, ən azı 80% ödəməlidirlər və indiyə qədər dəfələrlə MM-ə etdiyim müraciətlər nəticəsiz qalır.
Hörmətli redaksiya!
“Sumqayıt Kompressorlar zavodu” ASC-dən mənə 2007-ci ildən borclu olduqları vəsaitin təcili verilməsi üçün köməklik etməyinizi xahiş edirəm”.
"Hurriyyet"
