Hokinqin dəhşətli proqnozu: Kainat dayanacaq, planetlər bir-bir udulacaq
Teleqraf xəbər verir ki, bu barədə “The Pulse” yazıb.
Bəs bu genişlənmə sona çatanda nə olacaq? Büzülmə başlayacaq? Nəhəng qara dəlik hər şeyi udacaq? Günəşin partlaması kütləvi qırğına səbəb olacaq? Bu suallar onilliklər ərzində alimlər və astronomların beynini məşğul edir, amma cavab dövrümüzün ən nüfuzlu fiziklərindən biri olan Hokinqin nəzəriyyəsi sayəsində tapılıb,
Kainatın sonunda nə var?
Kainatın sonu ilə bağlı mümkün ssenarilər arasında qara dəliyin hər şeyi udması versiyası var. Amma elmi fantastika həvəskarlarının təsəvvür etdiyi kimi deyil. Kainatın yolları hər şeyi məhv edən bu “kosmik yırtıcılar”la doludur: ulduzlardan tutmuş planetlərə və kometalara qədər. Hətta işıq da onların cazibəsindən qaça bilməz. Genişlənmə birdən dayansaydı, bütün kainatı udulması üçün milyardlarla il lazım olardı.
Kainatın sonu təkcə bütün materiyanın yox, həm də zaman anlayışının yoxa çıxmasına səbəb olardı. Əgər qara dəlik nəhəng kosmosda sonuncu obyektə çevrilərsə (alimlər onun daxilində nə baş verdiyini bilmirlər), onda zaman anlayışı da olmazdı. Digər tərəfdən, o qədər çox qalaktika var ki, NASA onların dəqiq sayını belə hesablaya bilmir, yalnız nəzəriyyələr irəli sürür. Beləliklə, hər şey birdən-birə tamamilə udulacaq? Hokinq inanırdı ki, yox.
Stiven Hokinqin haqlı olması
Elm adamları uzun müddətdir kainatın, demək olar ki, əbədi olaraq mövcud ola biləcəyini düşünürdülər. Amma Niderlandın Radbud Universitetinin yeni araşdırması göstərir ki, zaman xeyli əvvəl dayana bilər. Fizik Maykl Vondrak və riyaziyyatçı Valter van Suylekin komandası ilk dəfə Stiven Hokinqin təklif etdiyi ideyanı inkişaf etdirib. O hesab edirdi ki, qara dəliklər Eynşteynin nəzəriyyəsinin irəli sürdüyü kimi, sonsuza qədər böyümür, tədricən enerjisini itirir, nəticədə yox olur.
Tədqiqatçılar bu yanaşmadan istifadə edərək hesablayıblar ki, kainat birdən sonra 78 sıfıra qədər davam edə bilər. Bu, anlaşılmaz uzun müddətdir, amma əvvəllər düşünüldüyündən xeyli azdır. Alimlər hesablamalarını yoxlamaq üçün kainatdakı ən inadkar ulduzların dağılmasının nə qədər vaxt aparacağına baxıblar. Bu, onlara maddənin varlığı üçün yuxarı həddi verib.
Kainatın sonunu nə vaxtsa görəcəyikmi?
Hokinq bir dəfə xəbərdarlıq etmişdi ki, bəşəriyyət planetin ehtiyatlarını cəmi bir neçə yüz il ərzində tükəndirərək, ulduzlar sönməzdən çox əvvəl onu alov topuna çevirə bilər. Başqa bir sirr də var. Bəzi elm adamları kainatı parçalaya biləcək qaranlıq enerjinin zəifləyəcəyinə inanırlar. Əgər belədirsə, onda kainat qeyri-müəyyən müddətə genişlənmək əvəzinə bir gün çökə bilər.
Yer kürəsi bir neçə milyon ildən bir mövcud növləri məhv edən və yeni ekosistemlər yaradan kataklizm hadisəsi yaşayır. Homo sapiens belə bir hadisədən cəmi 300 000 il əvvəl planetin 4,5 milyard illik mövcudluğunun cüzi bir hissəsini əmələ gətirmişdi. Ancaq bəşəriyyətin hələ də Günəş sistemindən kənara çıxmaq üçün vaxtı ola bilər.
